ΒΑΡΑΣΟΣ
Κεφαλοχώρι της περιοχής των Φαράσων ήταν ο Βαρασός ένα καθαρά Ελληνορθόδοξο Χωριό, σε υψόμετρο 1500 μέτρα περίπου υπήρχαν μόνο 4 οικογένειες Τούρκων, οι οποίες αφομοιώθηκαν με τα ήθη και έθιμα των Βαρασωτών. Κύρια απασχόληση των κατοίκων ήταν η εξόρυξη μεταλλευμάτων. Ψάχνοντας για νέα κοιτάσματα δημιούργησαν τις αποικίες: Κίσκα, Σαττείς, Τσοχούρι, Γαρσαντής, Αφσάρι, Πες-καρτάς, Ταστσί, Γαριπτσάς, Χοτ-τσάς, Ξουρτσάϊδι.
Προβολή μεγαλύτερου χάρτη
Προστάτες του Βαρασού ήταν οι Άγιοι Μάρτυρες Ιωνάς και Βαραχίσιος δύο αδέλφια ασκητές της Περσίδος οι οποίοι μαρτύρησαν έπι Βασιλέως των Περσών Σαπώρ (Σαβωρίου) του Γ΄, το 330 μ.Χ.
Στο μέρος που μαρτύρησαν, οι Βαρασότες έκτισαν προς τιμήν τους τον Ι. Ναό του Χωριού τους , όπου λειτουργούσε ο Άγιος Αρσένιος πριν τον ξεσηκωμό.
Οι Βαρασότες ήταν πολύ ευλαβής προσευχόταν πολύ και τιμούσαν την μνήμη όλον των Αγίων, είχαν για κάθε Άγιο και ένα παρεκκλήσι, κρατούσαν όλες τις νηστείες , έκαναν τάματα και θυσίες ζώων (μικρών ή μεγάλων αρσενικών όμως, τα θηλυκά είναι του διαβόλου λέγανε), ακόμη τραγουδούσαν και χορεύανε θρησκευτικά άσματα όπως το « χυτάτε να ϋπάμε σον Έ Βασίλη », (τρέξτε να πάμε στον Άγιο Βασίλειο ). Ένας κυκλικός σεμνός χορός..
1.Χυτάτε να ύπάμε σον Έ – Βασίλη,
(Τρέξετε να πάμε στον ‘Άγιο Βασίλη)
2.να κρεμάσωμεν τά κρέτε σό σίδι
(να κρεμάσουμε τα κρέατα στην ιτιά.)
3.Έσσύρεν τσαί δώτσεν τσαί ά γεσίλι
(Τουφέκισε και κτύπησε ένα πουλί )
4 .τέ χτές την εύϊτσα σόν Έ – Βασίλη
( έχθές την αύγή στον άγιο Βασίλη.)
5.Τζαλτσέν τσούβρεν τσαί μάσαιρί ντά φσάξη,
(¨Εψαξε καί δέν βρήκε μαχαίρι νά τό σφάξει)
6. έφσαξέ ν΄ τά τσαί μό τον κοδευτήρι.
( καί τό ¨εσφαξε μέ τό κλαδευτήρι.)
7.Κάτα χρόνο μείσ΄ έχουμ΄ τά άτέτι,
( Κάθε χρόνο ‘εμείς τό ¨εχουμε ¨εθιμο )
8.σήμερο μείσ΄ έχουμε μουχαπέτι.
( σήμερα ‘εμείς ¨εχουμε ‘εύθυμη παρέα .)